سراوان؛ سفری به قلب تاریخ، طبیعت و فرهنگ سیستان و بلوچستان - وبلاگ ایزابل

به گزارش وبلاگ ایزابل، در جنوب شرقی ایران، جایی که تاریخ، طبیعت و فرهنگ به هم پیوند خورده‌اند، شهرستان سراوان با زیبایی‌های بی‌پایانش در انتظار گردشگران است. این شهر که به دلیل موقعیت جغرافیایی خود کمتر شناخته شده، گنجینه‌ای از آثار باستانی، جاذبه‌های طبیعی بکر و فرهنگ غنی است. سراوان با قلعه‌های تاریخی، آبشارهای شگفت‌انگیز، روستاهای قدیمی و هنر سفالگری کم‌نظیرش، یکی از مقاصد منحصربه‌فرد در استان سیستان و بلوچستان است. در این مطلب، شما را با جاذبه‌های دیدنی این منطقه آشنا خواهیم کرد.

سراوان یکی از شرقی ترین شهرهای ایران در استان سیستان و بلوچستان است. شاید کمتر کسی خارج از استان نام این شهر را شنیده باشد. با وبلاگ ایزابل همراه باشید تا سری به این شهرستان زیبا بزنیم.

سَراوان از شهرهای استان سیستان و بلوچستان و مرکز شهرستان سراوان است. محل کنونی شهر سراوان تا پیش از سال 1305 خورشیدی روستایی به نام شستون بوده است. این شهر خاستگاه آثار و آدابی از دوره باستان است. در ادامه به معرفی بعضی از این آثار می پردازیم.

قلعه سب

قلعه سِب که از جمله آثار دوره قاجاریه محسوب می گردد، در استان سیستان و بلوچستان، شهرستان سراوان، بخش سِب و سوران و روستای سِب واقع شده است.

روستای سِب که نام قلعه برگرفته از آن است، در 45 کیلومتری جنوب غربی شهرستان سراوان واقع است. سِب در لغت نامه دهخدا به معنی محل چشمه ساران فراوان یاد شده است.

در این قلعه تا سال 1344 طوایف بارکزایی و میرمرادزهی در آن ساکن بودند و سپس متروکه شد.

این قلعه از زیباترین و سالم ترین قلاعی است که از دوران اسلامی در استان سیستان و بلوچستان به جای مانده است.

قلعه سِب در سال 1375 به وسیله سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره 1751 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

موزه خاک

این ساختمان در قطعه زمینی به مساحت حدود سه هزار و هشتصد متر مربع با زیربنای حدود 260 متر مربع بنا شده است. بنا دارای 4 اتاق بزرگ به ابعاد فرق دارد که در ساخت آن سعی شده است از معماری بومی پیروی گردد.

این موزه در سال 1388 به عنوان کارگاه زنده فراوری سفال هم به جنبه فراوری و هم نمایش و عرضه آن می پردازد.

آبشار پالیزوک

آبشار پالیزوک از جاذبه های گردشگری ناهوک در غرب ناهوک و 12 کیلومتری آن واقع شده است. از تاریخچه این روستا، اطلاع دقیقی در دست نیست، ولی سنگ نگاره های بسیار قدیمی و بدیع پیرامون آن نشانگر قدمت آن است. ناهوک نگارخانه ای از سنگ نبشته ها و نقوش حکاکی شده بر سنگ است که بر اساس آن، مورخان و باستان شناسان، عمر روستا را بیش از 1000 سال تخمین می زنند.

آبشار چوتین گون

یکی از مکان های زیبا و جاذبه های طبیعی سراوان است. وجه تسمیه این نام برگرفته از گون نام محلی درخت بنه بوده که حاکی از وجود جنگل های بنه در این منطقه است. جاری بودن آب در بیشتر روزهای سال و طبیعت بکر و زیبای این آبشار باعث شده سالانه گردشگران زیادی از این منطقه تماشا نمایند. این آبشار در دره ای معروف به دره نگاران واقع شده است.

آبشار کوهک

آبشار کوهک سراوان در جنوب روستای کوهک واقع است. این آبشار در 3 کیلومتری نقطه صفر مرزی ایران و پاکستان واقع شده است. معروفیت این منطقه به علت گروگانگیری های اخیر 5 مرزبان ایرانی دوچندان شده است.

ریزش آب در حاشیه آبشار روی صخره ها، منظره ها صخره ای زیبایی ایجاد نموده که در صورت سرمایه گذاری مناسب می تواند به یکی از قطب های گردشگری ایران منجر گردد.

روستای سب

قلعه سب زیباترین و سالم ترین قلع هایی است که از دوران اسلامی سیستان و بلوچستان مانده است. آیینه تمام نمای این قلعه که حاکمان صفویه و بعد از آن ها است، از جمله 27 بنای تاریخی استان است که هنوز پابرجاست. نام قلعه سب از نام روستای سیب (به معنای جایگاهی که در آن آب روان است) گرفته شده است. این واژه به طایفه های کهن در سراوان هم اطلاق می گردد. بنای تاریخی قلعه سب مهرماه 1375 به پیشنهاد این اداره به شماره 1715 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

روستای کلپورگان

کلپوره نام گیاهی با مصرف دارویی ویژه منطقه بلوچستان و کلپورگان روستایی است در 25 کیلومتری شهرستان سراوان و در 390 کیلومتری جنوب زاهدان. شغل بیشتریت مردم کشاورزی است و محصولات عبارت اند از: خرما، مرکبات و سبزی ها. اما تنها مشخصه ای که کلپورگان را از بقیه منطقه ها متمایز نموده سفالگری آن است که شیوه ساخت آن با قدمتی حدود 4 تا 6000 سال قبل هنوز دست نخورده به جای مانده و تنها کارگاهی که هنوز به شیوه بدوی فعال و پا برجا کارش را ادامه می دهد کارگاه سفال کلپورگان است.

دهستان ناهوک

این روستا در میان دره ای قرار گرفته که در قسمت مرکزی دره رودخانه فصلی نسبتاً بزرگی واقع شده استو به هنگام بارندگی پر از آب می گردد و منازل مسکونی و زمینهای کشاورزی و باغات در کوهپایه قرار گرفته اند. این روستا از خوش آب وهواترین روستاهای سراوان است و مسافران زیادی به خصوص در فصل تابستان از این روستا بازدید می نمایند. دره نگاران یکی از آثار تاریخی معروف که در آن حکاکی هایی از حیوانات قدیم و نحوه شکار آنان به وسیله انسان های آن دوره است.

منطقه حفاظت شده و کوه بیرک

این منطقه گونه های گیاهی متنوعی دارد و شامل یک رشته کوه باریک با دشت هایی در حاشیه بوده که از کوه ها و تپه ماهورهای اطراف کاملا متمایز شده است.

بلندترین نقطه این شهرستان، رشته کوه بیرک است. کوه بیرک علاوه بر کاربردهای مهم و استراتژیک دارای طبیعتی بسیار زیبا و در خور توجه با گونه های فراوان و پوششی غنی از درختان بنه، بادام کوهی، زیتون وحشی، انجیر، ارزن و… است.

وجود غارهای طبیعی با طول بیش از 100 متر- وجود انواع معادن از قبیل آهن، منیزیم، پنبه نسوز، تالک و … نیز از دیگر مزایای این کوه بزرگ و شهرستان است.

روستای قلعه جانی

روستای قلعه جانی از توابع سب و سوران در یک منطقه دشتی واقع شده است. رودخانه ماشکید از شمال آبادی می گذرد و آب و هوای آن گرم و خشک است. وجود یک قلعه قدیمی از مهم ترین جاذبه های باستانی کوشان قدیم است. ضمن اینکه، زیارتگاه شاه آهو از مهم ترین اماکن زیارتی منطقه در این روستا واقع شده و جاذبه های زیارتی و جهانگردی آن را دو چندان نموده است.

رودخانه ماشکل

این رودخانه از کوه های بیرک در 98 کیلومتری غرب سراوان سرچشمه گرفته و به وسیله دهستان زابلی به جنوب شرق روان می گردد. در طول راستا رودهای متعددی به آن می پیوندد و در نهایت در 5 کیلومتری جنوب روستای کوهک به مرز ایران و پاکستان وارد می گردد. طول این راستا مرزی 8 کیلومتر است. رودخانه ماشکل در 8 کیلومتری شرق کوهک از مرز خارج و به کشور پاکستان وارد می گردد. طول رودخانه از سرچشمه 240 کیلومتر است.

سخن پایانی:

سراوان، سرزمینی است که در هر گوشه آن می‌توان ردپای تاریخ کهن، طبیعت بی‌همتا و فرهنگ اصیل را مشاهده کرد. از قلعه سب گرفته تا هنر دست‌ساخته‌های سفالی روستای کلپورگان، همه و همه روایتگر قصه‌ای پررمز و راز از گذشته این منطقه‌اند. سفر به سراوان فرصتی بی‌نظیر است تا با میراث فرهنگی و طبیعی یکی از زیباترین و اصیل‌ترین نقاط ایران آشنا شوید. اگر عاشق تاریخ، طبیعت و فرهنگ هستید، سراوان مقصدی است که نباید آن را از دست بدهید.